Gent,

Dag Heidi,

Ilse is weer aan het werk. Ze heeft het nu moeilijker om zich weer aan te passen aan het werkritme dan na de bevalling van Lars. Zelf heb ik daar weinig moeite mee. Het is ongelofelijk hoe snel ik wen aan de nieuwe routine. Ik hou ervan dat alles opnieuw zijn ritme vindt. Dat zal wel de aard van het beestje zijn, gecombineerd met een zekere beroepsmisvorming.

Richting het Objectgebergte, zeg je? Dat is pas de wijde wereld in! Ik veronderstel dat Figuurlijk ook op je programma staat? Daarover moet je me zeker je indrukken beschrijven. “Bestemming: Beter” is één van de slogans van onze spoorwegen tegenwoordig. Als er niet teveel toestanden zijn met aangevroren wissels, bladeren op de sporen, geknakte bovenleidingen, … is het reizen met de trein in mijn beleving erg ontspannend en inspirerend.

Als ik je goed begrijp is onze manier van interpreteren en denken dus in zekere zin relatief; relatief in tijd en ruimte? Dat doet me aan Einstein denken. Einstein verbindt ook tijd en ruimte.

Terwijl een plaatsbepaling drie coördinaten veronderstelt, wordt tijd toch beschouwd als een vierde dimensie? In verschillende opzichten liggen tijd en ruimte eerder in elkaars verlengde. Onlangs ging ik naar een tentoonstelling van het Liber Floridus: een middeleeuws handschrift; een encyclopedie eigenlijk. Daarin staan verschillende kaarten die de wereld en de kosmos weergeven. Het viel me op dat vele van die kaarten uit verschillende sferen bestaan en dat tijd daar vaak ook in één van die cirkels wordt afgebeeld. Meestal is dat in de vorm van afbeeldingen van maanstanden.

Als je naar de kern van de zaak gaat, is tijd in feite ook een plaatsaanduiding. Want je tijd wordt bepaald door je plaats op de aarde ten opzichte van de zon.

Je vertelt dat Dasein zich niet bewust is van de invloeden van de omgeving. Dasein is dan als het ware voorgeprogrammeerd door socialisering. Wil dat dan zeggen dat je niet kan weten wie je bent? Of gaat het er eerder over dat je beïnvloed wordt door je omgeving, bijvoorbeeld door reclame of groepsdruk en dat je je daardoor niet bewust bent van het feit dat je beïnvloed bent? Dat je soms denkt dat je een vrije keuze maakt, maar dat dat in feite niet zo is?

Je beschrijft de menselijke manier van Dasein. Zijn er dan ook andere Daseinen? Ik kijk uit naar je voorbeeld.

Van “ik denk, dus ik ben” wordt brandhout gemaakt? Zowel het denken als het zijn in deze uitspraak worden waarschijnlijk geproblematiseerd door Heidegger. Bewust denken, trekt hij in vraag, dus kan je daar ook niets uit afleiden, gaat het zo? Descartes ziet in het denken een oplossing voor zijn twijfel, maar Heidegger stelt dat dat denken een misinterpretatie kan zijn? En sowieso is ‘ik ben’ een probleem omdat zijn een ‘hol’ begrip is. Zoiets? Wat zou Heidegger dan doen met Kants “durf denken”?

Van ‘hol’ gesproken ik hoop dat de slogan “Bestemming: Beter” voor jou zeker niet hol is en liever meer betekent dan een slogan. En laat die souvenirs maar achterwege… ik hoop dat je aan de verkopers op de toeristische plekken in het Objectgebergte kan ontsnappen. Dat schijnt daar geen sinecure te zijn.

Vele groeten,

Siebe